Dzisiejszy wpis poświęcę zagadnieniu gramatycznemu, jakim są czasowniki przechodnie i nieprzechodnie (transitive und intranstive Verben) stosowane w czasie przeszłym Perfekt. W zależności od znaczenia (die Bedeutung) czasowniki w czasie przeszłym mogą odmieniać się w formie słabej (schwache Verben) – poprzez dodanie w Imperfekcie końcówki –te, a w Perfekcie -t/-et np. brauchen-brauchte-gebraucht; antworten-antwortete-geantwortet lub występują w formie mocnej i są to tzw. czasowniki mocne (starke Verben), których trzeba po prostu nauczyć się na pamięć (auswendig). Lista najczęściej używanych czasowników mocnych i nieregularnych znajduje się na blogu Łukasza Tyczkowskiego.

 

Postaram się na konkretnych przykładach pokazać, kiedy stosować odmianę słabą, a kiedy mocną, aby nie zostać źle zrozumianym, gdyż użycie formy mocnej zamiast słabej całkowicie zmieni sens zdania. Poniżej znajduje się lista czasowników, które zostaną omówione:

  • bewegen
  • gären
  • schaffen
  • senden
  • wiegen

bewegen

Czasownik bewegen może oznaczać poruszać się (jest to wtedy czasownik zwrotny z sich) lub poruszyć kogoś – czyli inaczej mówiąc chwycić za serce. W obu tych przypadkach zostanie wykorzystana odmiana słaba, czyli bewegenbewegtebewegt. Przeanalizujmy zatem poniższe zdania:

Plötzlich hat sich das Blatt bewegt.
(Liść nagle się poruszył.)

Diese Geschichte hat mich sehr bewegt.
(Ta historia mocno mnie poruszyła.)

Jeśli natomiast chcemy użyć czasownika bewegen w kontekście nakłonienia kogoś do czegośbewegen jdn [Akk.] zu etwas [D], wówczas musimy zastosować odmianę mocną czyli bewegen-bewog-bewogen. Zdanie obrazujące ten przykład jest następujące:

Die materielle Situation hat mich dazu bewogen, das Studium abzubrechen.
(Sytuacja materialna skłoniła mnie do tego, aby przerwać studia.)

gären

Kolejny czasownik to gären. Czasownik ten ma dwa znaczenia: pierwsze z nich to wrzeć ze złości (odmiana słaba: gären-gärte-gegärt), a drugie – fermentować (odmiana mocna: gären-gor-gegoren). Przyjrzyjmy się konkretnym przykładom:

Ich habe vor Wut gegärt.
(Zakipiałem ze złości.)

Der Wein hat gegoren.
(Wino sfermentowało.)

schaffen

Następny do przeanalizowania jest czasownik schaffen. Jeśli chcemy powiedzieć, że z czymś się uporaliśmy, że daliśmy sobie radę – zastosujemy wówczas odmianę słabą: schaffen-schaffte-geschafft. W znaczeniu: stworzyć np. dzieło, będziemy musieli posłużyć się odmianą mocną: schaffen-schuf-geschaffen, podobnie, jak w kontekście: być stworzonym do czegoś, czyli wie geschaffen sein für [Akk.]. Oto przykłady:

Endlich habe ich es geschafft.
(W końcu uporałam się z tym.)

Der Schriftsteller hat ein neues Werk geschaffen.
(Pisarz stworzył nowe dzieło.)

Sie ist für diese Arbeit wie geschaffen.
(Ona jest stworzona do tej pracy.)

senden

Z kolei czasownik senden może przyjmować dwa znaczenia: przekazywać np. drogą radiową bądź telewizyjną, nadawać oraz wysłać. W pierwszym znaczeniu wykorzystamy odmianę słabą: senden-sendete-gesendet, a w drugim – mocną: senden-sandte-gesandt.

Der Film wurde im Fernsehen gesendet.
(Film został nadany w telewizji.)

Mein Freund hat mir den Brief gesandt.
(Mój przyjaciel wysłał mi list.)

wiegen

Ostatni  z czasowników, który omówię, to wiegen. Odmianę słabą musimy zastosować, gdy występuje znaczenie kołysać: wiegen-wiegte-gewiegt. Odmiana mocna występuje natomiast w znaczeniu ważyć, mieć wagę: wiegen-wog-gewogen. Przykłady:

Die Mutter hat ihr Kind gewiegt.
(Matka kołysała swoje dziecko.)

Der Welpe hat fast zwei Kilo gewogen.
(Szczeniak ważył prawie 2 kg.)

Mam nadzieję, że transitive und intransitive Verben im Perfekt przestaną sprawiać wam trudności, a dzięki mojemu wpisowi łatwiej zapamiętacie ich praktyczne zastosowanie.

Na końcu dodałam kilka zdań do samodzielnego zrobienia:

  1. Die Krankenschwester … das Kind … (wiegen)
  2. Ich … es … (schaffen)
  3. Der Saft … … (gären)
  4. Meine Kollegin … für das Lernen … (schaffen)
  5. … du mir die Glückwünsche über das Radio …? (senden)
  6. In der Gesellschaft … heftig … (gären)
  7. Warum … du mich dazu …? (bewegen)
  8. … diese Erzählung dich …? (bewegen)

Odpowiedzi

  1. hat gewogen
  2. habe geschafft
  3. hat gegoren
  4. ist geschaffen
  5. hast gesendet
  6. hat gegärt
  7. hast bewogen
  8. hat bewegt

Danke für die Aufmerksamkeit!

Print Friendly, PDF & Email
Oceń ten wpis:
11 votes